درباره‌ی تاریخ

وقتی از ضرورت می‌گوییم، وقتی از بودن می‌گوییم، ناگزیر از تاریخ هم می‌گوییم. تاریخ، لحظه لحظه‌ی ماست. در خنده‌ی ما محمد می‌خندد، در رنج ما عیسا بر صلیب می‌شود، در رفتن ما تمام پادشاهان گذشته می‌روند و در آمدن‌مان ادیان جدید ظاهر می‌شوند. کتاب‌های تاریخی دروغ می‌گویند از آن رو که ما را از گذشته‌مان جدا می سازند، چنین می‌نمایانند که گذشتگان ما بوده‌اند و تمام شده‌اند. اما خون‌های ریخته شده، خون‌های حق و ناحق، اشک‌های مادران و سرب‌ها و باروت‌ها در لحظه لحظه‌ی ما جاری‌اند. 

هیچ چیز نیست که ابدی نباشد، سلاه، هیچ چیز نیست که ابدی نباشد.